رفیق کاردُرستمون، به فروشگاه اینترنتی کاردرست، خوش اومدی ❤️

سبد خرید
0

سبد خرید شما خالی است.

حساب کاربری

یا

حداقل 8 کاراکتر

91693461021

با ما در تماس باشـید

۲۵ حقیقت شگفت‌انگیز درباره منظومه شمسی

زمان مطالعه21 دقیقه

تاریخ انتشار : ۱ آذر ۱۴۰۲تعداد بازدید : 195نویسنده : دسته بندی : وبلاگ
پرینت مقالـه

می پسنـدم0

اشتراک گذاری

اندازه متن12

از وسعت بی‌کران منظومه شمسی و قمرهای عجیب آن تا وجود آب و مولکول‌های آلی در تقریبا تمام مکان‌ها، محله خورشیدی ما مملو از حقایق شگفت‌انگیز است.

منظومه شمسی ما شامل خورشید و هر چیزی است که به دور آن می‌چرخد؛ ازجمله هشت سیاره‌ای که همگی‌مان از دوران دبستان با آن‌ها آشنا شده‌ایم. اما سیاره‌های اصلی با وجود تنوع و جذابیت، صرفا بخشی از شگفتی‌های محله کیهانی ما محسوب می‌شوند. همسایگان سیاره زمین در فضا عبارت‌اند از دنباله‌دارها، سیارک‌ها، سیاره‌های کوتوله، قمرهای اسرارآمیز و مجموعه‌ای از پدیده‌های چنان عجیب و بیگانه که توضیحشان به راحتی امکان‌پذیر نیست.

از یخفشان‌های جذاب در سیاره کوتوله پلوتون و دره‌ی ژرف و پهناور هم‌اندازه با ایالات متحده در سیاره سرخ تا احتمال وجود جهانی غول‌پیکر و کشف‌نشده، معروف به سیاره نهم در محدوده‌ی فراتر از نپتون، فضای پیرامون زمین مملو از شگفتی است. برای آشنایی با برخی از عجیب‌ترین حقایق درباره منظومه خورشیدی، با ما همراه باشید.

۱. منظومه شمسی بسیار بسیار بزرگ است

با درنظرگرفتن ابر اورت، قلمرو ستاره‌ی ما بسیار بسیار بزرگ‌تر می‌شود.

فضاپیمای وویجر ۱ ناسا در سال ۱۹۷۷ ماموریتش را آغاز کرد و بیش از سه دهه بعد در سال ۲۰۱۲ به اولین جسم انسان‌ساختی تبدیل شد که با گذر از هلیوپاز یا مرز هلیوسفر، به فضای میان‌ستاره‌ای وارد می‌شود. هلیوپاز یا هورسپهر محدوده‌ای است که میدان‌های مغناطیسی و بخش عمده‌ی ذرات منتشرشده از خورشید در آن ناپدید می‌شوند.

بااین‌حال به‌نقل از ناسا، «اگر منظومه شمسی‌مان را به‌عنوان خورشید و هرچیزی که در درجه‌ی اول به دور آن می‌چرخد، تعریف کنیم، وویجر ۱ همچنان در محدوده‌ی [تحت سلطه‌‌ی] خورشید باقی خواهد ماند تا آنکه در ۱۴ هزار تا ۲۸ هزار سال آینده، از ابر اورت خارج شود.»

۲. حتی محله خودمان بسیار بزرگ است

آیا می‌دانستید که تمام سیاره‌های منظومه شمسی می‌توانند بین زمین و ماه جا شوند؟

بسته به اینکه محاسبات را چقدر دقیق انجام دهید و چگونه دست به چینش بزنید، تمام سیاره‌های منظومه شمسی می‌توانند بین زمین و ماه جا بگیرند. فاصله‌ی زمین و ماه مانند قطر هرکدام از آن‌ها متغیر است. سیاره‌ی ما و قمر آن در استوای خود پهن‌تر هستند؛ درنتیجه زحل یا مشتری یا هردو باید قدری به طرفین کج شوند تا بین آن‌ها جا بگیرند. بااین‌حال اگر سیاره‌ها را از قطب تا قطب در یک ردیف قرار دهید، به سختی بین ما و تنها هم‌نشین فضایی ما جا می‌شوند و با حلقه‌ها و حجم عظیم گازی خود، آسمان را مسدود می‌کنند.

ماه دورترین جسمی است که انسان‌ها تاکنون به آن سفر کرده‌اند و بسته به اینکه چگونه در مورد آن فکر کنید، هم به‌طرز شگفت‌انگیز دور و هم به‌طرز باورنکردنی نزدیک است. هشت سیاره‌ی عظیم منظومه شمسی می‌توانند در فضای بین ما و ماه قرار بگیرند و بااین‌حال، فاصله‌ی زمین تا خورشید بیش از ۳۹۰ برابر فاصله‌ی زمین تا ماه است.

دانشمندان از فاصله‌ی تقریبی زمین تا خورشید که با عنوان یک واحد نجومی یا AU شناخته می‌شود، برای مقایسه‌ی فواصل درون منظومه شمسی استفاده می‌کنند. مشتری تقریبا ۵٫۲ واحد نجومی از خورشید دور است و نپتون ۳۰٫۰۷ واحد نجومی یا تقریبا ۳۰ برابر فاصله‌ی زمین تا خورشید، از ستاره‌ی منظومه‌ی ما فاصله دارد.

۳. اورانوس از پهلو به دور خورشید می‌چرخد

این تصویر ترکیبی از دو نیم‌کره‌ی اورانوس، با اپتیک تطبیقی تلسکوپ کک به‌دست آمده است. قطب شمال سیاره در ساعت ۴ قرار دارد.

اورانوس در مدل‌های منظومه شمسی، معمولا به‌عنوان توپی آبی و فاقد ویژگی خاص ظاهر می‌شود؛ اما این غول گازی واقع در محدوده‌ی بیرونی منظومه شمسی از نگاه نزدیک جهانی بسیار عجیب است. اول از همه، هفتمین سیاره منظومه شمسی انحراف محوری بسیار شدید ۹۷٫۷۷ درجه را دارد؛ بدین معنی که از پهلو می‌چرخد و مانند توپی غلتان، مدارش به دور خورشید را تکمیل می‌کند. محتمل‌ترین توضیح برای جهت‌گیری غیرعادی این سیاره، وقوع برخوردی فاجعه‌بار با جسمی دیگر در گذشته‌ی دور است.

کج‌شدن اورانوس موجب شده است که ناسا غیرعادی‌ترین فصل‌ها در منظومه شمسی را در این سیاره شاهد باشد. تقریبا در یک‌چهارم از هر سال اورانوسی (معادل ۲۱ سال زمینی)، خورشید به‌طور مستقیم روی قطب شمال یا جنوب سیاره می‌تابد؛ این وضعیت بدان معنا است که نیمی از اورانوس به مدت بیش از دو دهه‌ی زمینی، اصلا خورشید را نمی‌بیند.

دانشمندان این فصول نامعتدل در اورانوس را زیر نظر داشتند و پیش‌بینی می‌کردند که در لحظه‌ی اعتدال سال ۲۰۰۷، شاهد آب‌وهوایی غیرعادی در این سیاره باشند. اما هفت سال بعد بود که در اتمسفر اورانوس، طوفان‌های سهمگین پیش‌بینی‌نشده به‌وجود آمد و این سیاره به معمایی بزرگ‌تر از همیشه تبدیل شد.

۴. آیو قمر مشتری مملو از فوران‌های آتشفشانی است

آیو صدها آتشفشان فعال دارد. در این تصویر، لحظه‌ی فورانی چشمگیر به‌وسیله‌ی فضاپیمای گالیله ناسا در حین پرواز برفراز قمر ثبت شد.

آیو، قمر مشتری درمقایسه با قمر بی‌سروصدای زمین ممکن است جهانی غافلگیرکننده به‌نظر آید. این قمر گالیله‌ای که اندکی از ماه زمین کوچک‌تر است، صدها آتشفشان دارد و فعال‌ترین قمر در منظومه شمسی محسوب می‌شود. آیو انبوه دود گوگرد را تا ارتفاع ۳۰۰ کیلومتری به درون جو خود می‌فرستد. به‌نقل از ناسا، آتشفشان‌های آیو در هر ثانیه یک تن گاز و ذرات را در فضای نزدیک مشتری منتشر می‌کنند.

ماهیت فورانی آیو ناشی از نیروهای عظیمی است که این قمر در معرضشان قرار دارد. آیو درون چاه گرانشی و میدان مغناطیسی مشتری به دام افتاده است و با دور شدن از سیاره و نزدیک‌شدن به آن، تشنج و آرامش مداوم را درون خود تجربه می‌کند و انرژی کافی برای فعالیت‌های آتشفشانی را به‌دست می‌آورد.

دانشمندان هنوز در تلاش‌اند تا دریابند که گرما چگونه درون آیو پخش می‌شود. بااین‌حال، پیش‌بینی محل وجود آتشفشان‌ها صرفا با استفاده از مدل‌های علمی دشوار است.

۵. مریخ آتشفشانی دارد که از کل ایالت هاوایی بزرگ‌تر است

کوه المپوس بزرگ‌ترین آتشفشان کشف‌شده در منظومه شمسی است.

هرچند مریخ اکنون آرام به‌نظر می‌رسد، آتشفشان‌های غول‌پیکر زمانی روی سطح این سیاره حکمرانی می‌کردند. از جمله‌ی این آتشفشان‌ها می‌توان به کوه المپوس، بزرگ‌ترین آتشفشان کشف‌شده در منظومه شمسی اشاره کرد. المپوس با عرض ۶۰۲ کیلومتر، از نظر اندازه می‌تواند با ایالت آریزونای آمریکا قابل قیاس باشد. ارتفاع این آتشفشان نیز ۲۵ کیلومتر یا سه برابر اورست، بلندترین کوه روی زمین است. به‌نقل از ناسا، المپوس از نظر حجم، صد برابر بزرگ‌تر از ماونا لوا، بزرگ‌ترین آتشفشان روی زمین در هاوایی است.

دانشمندان گمان می‌کنند که به دلیل گرانش ضعیف مریخ در مقایسه با زمین، آتشفشان‌ها می‌توانند به چنین اندازه‌های عظیمی روی مریخ برسند. علاوه‌براین، درحالی‌که پوسته‌ی زمین به‌طور دائم حرکت می‌کند، پوسته‌ی مریخ براساس باور برخی پژوهشگران احتمالا ساکن است. اگر سطح مریخ حرکت نکند، یک آتشفشان می‌تواند برای مدت طولانی‌تری در یک نقطه ایجاد شود.

۶. بزرگ‌ترین ژرف‌دره مریخ می‌تواند گرند کنیون زمین را یک لقمه کند

دره مارینر در مریخ بیش از ۱۰ برابر طویل‌تر از گرند کنیون زمین است.

سامانه‌ی عظیم دره‌های مریخی که با نام دره مارینر شناخته می‌شود، با طول ۴هزار کیلومتر بیش از ۱۰ برابر بزرگ‌تر از گرند کنیون زمین است. دره مارینر از چشم فضاپیماهای مریخی اولیه که برفراز سایر بخش‌های سیاره پرواز کردند، دور ماند و درنهایت به‌وسیله‌ی کاوشگر مارینر ۹ در سال ۱۹۷۱ شناسایی شد. اگر دره مارینر روی زمین قرار گیرد، می‌تواند از ساحل شرقی تا ساحل غربی آمریکا امتداد یابد.

فقدان تکتونیک صفحه‌ای فعال در مریخ، تشخیص چگونگی تشکیل دره مارینر را دشوار می‌کند. برخی از دانشمندان فکر می‌کنند که زنجیره‌ای از آتشفشان‌ها در طرف دیگر سیاره، معروف به فلات تارسیس که شامل کوه المپوس نیز می‌شود، به نوعی پوسته را از طرف مقابل مریخ خم کرده است. آن نیروی ویرانگر شکاف‌هایی را در پوسته به‌وجود آورد، مقادیر زیادی آب زیرسطحی را برای حفر سنگ‌ها ظاهر کرد و یخچال‌هایی را شکل داد که مسیرهایی جدید به درون سامانه‌ی دره گشودند.

۷. زهره با بادهای فوق‌قدرتمند جارو می‌شود

این تصویر هنری، سطح سنگلاخی زهره و ابرهای سولفوریک اسید را نشان می‌دهد.

زهره سیاره‌ای جهنمی با محیطی دارای دما و فشار بالا روی سطح خود است. دومین سیاره منظومه شمسی بسیار خشک و چنان داغ است که سرب را ذوب می‌کند و احتمالا هرگز محیطی مساعد برای پشتیبانی از حیات نداشته است. وقتی فضاپیماهای به‌شدت محافظت‌شده‌ی ونرا از اتحاد جماهیر شوروی در دهه‌ی ۱۹۷۰ روی زهره فرود آمدند، هرکدام پیش از آنکه ذوب یا خرد شوند، فقط چند دقیقه یا حداکثر چند ساعت دوام آوردند.

بااین‌حال، دوقلوی جهنمی زمین، فراتر از سطح خود محیطی به مراتب عجیب‌تر دارد. دانشمندان دریافته‌اند که بادهای جو فوقانی زهره، ۵۰ برابر سریع‌تر از چرخش سیاره می‌وزند. فضاپیمای اروپایی ونوس اکسپرس که بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۴ به دور زهره می‌چرخید، بادها را در دوره‌های طولانی ردیابی و تغییرات دوره‌ای را شناسایی کرد. این کاوشگر همچنین نشان داد که بادهای قدرتمند ظاهرا با گذشت زمان قوی‌تر می‌شوند.

مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰ به وجود فسفین که نشانه‌ی احتمالی پوسیدگی مواد بیولوژیکی است، در ابرهای زهره اشاره کرد. این مطالعه درابتدا برخی اخترزیست‌شناسان را به وجد آورد؛ اما پژوهش‌های تکمیلی، احتمال وجود حیات در جو خشک و بادخیز ناهید را قاطعانه رد کردند.

۸. آب در همه جا وجود دارد

این تصویر هنری نشان می‌دهد که مریخ با وجود دریاچه‌های آب چگونه به نظر خواهد آمد.

زمانی آب به‌عنوان ماده‌ای کمیاب در فضا در نظر گرفته می‌شد؛ اما حقیقت این است که یخ‌آب در سرتاسر منظومه شمسی وجود دارد و عنصر تشکیل‌دهنده‌ی مشترک دنباله‌دارها و سیارک‌ها محسوب می‌شود.

آب را می‌توان به صورت یخ در دهانه‌های همیشه سایه‌دار عطارد و ماه پیدا کرد. بااین‌حال نمی‌دانیم آیا آب به اندازه‌ی کافی برای پشتیبانی از سکونتگاه‌های انسانی احتمالی در آن مکان‌ها وجود دارد یا خیر. همچنین مریخ در قطب‌های خود دارای یخ است. حتی در اجرام کوچک‌تر منظومه شمسی، مانند انسلادوس، قمر زحل و سیاره کوتوله سرس نیز یخ یافت می‌شود.

دانشمندان ناسا بر این باورند که اروپا، قمر مشتری محتمل‌ترین کاندیدای شناخته‌شده برای پشتیبانی از حیات فرازمینی است؛ زیرا برخلاف تمام انتظارات، احتمالا آب مایع در زیر سطح ترک‌خورده و یخ‌زده‌ی آن جریان دارد. اروپا که بسیار کوچک‌تر از زمین است، احتمالا اقیانوس عمیقی دارد که به باور پژوهشگران، دو برابر بیشتر از مجموع تمام اقیانوس‌های زمین، حاوی آب است.

بااین‌حال می‌دانیم که تمام یخ‌ها یکسان نیستند. برای مثال، بررسی نزدیک دنباله‌دار ۶۷پی/چوریوموف-گراسیمنکو به‌وسیله‌ی فضاپیمای روزتای آژانس فضایی اروپا، نوع متفاوتی از یخ‌آب را نسبت به یخ موجود روی زمین نشان داد.

 

به قلم آقایان : وحید خامسی و میلاد میرکانی

منبع : زومیت

مقایسه محصولات

0 محصول

مقایسه محصول
مقایسه محصول
مقایسه محصول
مقایسه محصول