پردازش زبان در مغز ما با سرعتی چشمگیرتر از به زبان آوردن یک کلمه با صدای بلند رخ میدهد. این یافته میتواند به دانشمندان در درک زبان کمک کند.
براساس پژوهشی جدید، مغز انسان میتواند ساختارهای اساسی زبان نوشتاری را در یک نگاه تشخیص و بهاینترتیب به ما امکان دهد تا سیل اطلاعات دریافتی از گوشیهای هوشمند را بهسرعت مصرف کنیم.
دانشمندان با اندازهگیری فعالیت مغز ۳۶ داوطلب متوجه شدند افراد میتوانند ساختارهای بنیادی جمله را در مدتزمان اندک ۱۲۵ میلیثانیه یا تقریبا یک چشم برهمزدن تشخیص دهند؛ بدین معنی که افراد میتوانند کلمات را با سرعت مشابه درک صحنههای بصری پردازش کنند و این مهارتی است که به ما امکان میدهد بهصورت پیوسته ببینیم و راهمان را در دنیای اطراف پیدا کنیم.
یافتهی جدید میتواند سرنخهای کلیدی را دربارهی چگونگی رمزنگاری زبان در مغز آشکار کند. لینا پیلکانن، استاد زبانشناسی و روانشناسی دانشگاه نیویورک به لایوساینس گفت: «مطالعهی چگونگی پردازش پیامهای نوشتاری توسط مغز به دانشمندان کمک میکند نکات بیشتری را دربارهی ویژگیهای زبان بهویژه ویژگیهای غیرمرتبط با گفتار بیاموزند.»
پیلکانن افزود مطالعهی نوروبیولوژی زبان بر اساس دهان کار دشواری است؛ زیرا ما را مجبور میکند که زبان را به یک توالی از فعالیت مغزی تبدیل کنیم تا کلمات را با صدای بلند به زبان بیاوریم. بهاینترتیب درک ما از ویژگیهای زبان صرفا به توالیسازی کلمه به کلمهی مورد نیاز برای گفتار محدود میشود.
پژوهشگرها برای رفع مشکل از روشی غیرتهاجمی به نام مغناطیسنگاری مغزی استفاده کردند که طی آن از میدانهای مغناطیسی برای ردیابی فعالیت الکتریکی درون مغز استفاده میکنند. آنها در حین اسکن مغز داوطلبها یک ساختار جملهای سه کلمهای را در مقابلشان قرار دادند که به مدت ۳۰۰ میلی ثانیه روی صفحهی نمایش میتابید و سپس مجموعه دومی از کلمات بهصورت یکسان با قبلی یا با اندکی تغییر نمایش داده شد. وظیفهی شرکتکنندگان این بود که ارزیابی کنند جملهی دوم با جمله اول کاملا تطبیق دارد یا کمی تغییر کرده است.
اسکنها نشان داد که قشر گیجگاهی چپ مغز که بیرونیترین لایه است و وظیفهی کلیدی درک زبان را برعهده دارد، فعالیت بیشتری را برای جملههای سه کلمهای نسبت به فهرستهای فاقد ساختار از کلمات نشان داد و این فعالیت تنها در ۱۲۵ میلیثانیه خود را نشان داد.
شرکتکنندگان هنگامی که جملات حاوی فاعل، فعل و مفعول بودند، بهترین عملکرد را از خود نشان دادند و فعالیت مغزی برای عبارتهایی مثل «پرستارها زخمها را تمیز میکنند» نسبت به فهرستهای اسمی مثل «قلب، ریه، کبد» سریعتر بود.
تشخیص سریع برای جملاتی که شامل خطاهای توافقی بودند هم دیده شد. در این جملات فعلها با فاعل جمع منطبق نبودند. برای مثال میتوان به «پرستارها زخم را تمیز میکند» اشاره کرد. مغز به سرعت میتواند جملههای غیرمحتمل مثل «زخمها پرستارها را تمیز میکند» را نیز تشخیص دهد. به گفتهی پژوهشگرها، نهتنها مغز ما وجود کلمات را تشخیص میدهد بلکه میتواند دانش قبلیمان از دنیای اطراف را برای تجزیهی بیدرنگ معنی کلمات اعمال کند. پیلکانن میگوید:
بنابراین درست مانند خودرویی که به سرعت در پارکینگ تشخیص میدهید، ایجاد ساختارهای زبانی هم بهسرعت تشخیصپذیر هستند و تأثیر سریع علم نحو (جملهشناسی) را در مغز نشان میدهند. این مسئله جالب است؛ زیرا دانش ساختاری [جمله] انتزاعی است، اما به نوعی هنوز میتوانید آن را از محرک درک کنید.
پژوهشگرها میخواهند یافتههایشان را با بررسی بیشتر انواع ساختار جملاتی که مغز میتواند به سرعت تشخیص دهد، ادامه دهند. آنها همچنین بررسی میکنند آیا این ساختارها با انواع جملاتی که افراد در کودکی فرا میگیرند همسو میشوند یا خیر. آنها میخواهند دریابند آیا سایر محرکهای بصری مثل تصاویر با استفاده از مکانیزمهای مشابهی که برای درک متن به کار میبریم پردازش میشوند یا خیر.
یافتههای پژوهشران ۲۳ اکتبر در مجلهی ساینس ادونسز منتشر شد.
به قلم : سرکار خانم سارا ارجمند
منبع : زومیت